تشکیل حکومت پهلوی را باید در سطح جهانی دید. با ناکارآمدی حکومت قاجار، با پایان جنگ جهانی اول و پیدایش حکومت بلشویکی در روسیه، و وابستگی شدید انگلیس به نفت ایران، حکومت انگلیس دو راه برای حفظ منافع خودش داشت:
۱- جدا کردن خوزستان، کوشید این کار را با داستان شیخ خزعل انجام دهد.
۲ - روی کار آمدن یک حکومت مقتدر در ایران که بتواند از رشد نیروهایی متمایل به حکومت سوسیالیستی جلوگیری کند.
ظاهرن به دلیل وضع ویژه ایران، راه دوم پیش گرفته شد. این سخنان مشیرالدوله است به دو نفر از دوستانش ۵ ماه پیش از
کودتا :
گزارش سفیر انگلیس از سخنان رضاخان در شب کودتا نیز واقعیت را روشن می کند:
می بینیم رضاخان روی دو نکته انگشت می گذارد:
الف - بی نظمی کشور!
ب - خطر بلشویک ها!
اینجا اتفاق دیگری هم رخ می دهد که ظاهرن مستقل از روی کار آمدن رضاشاه است و آن تشکیل حوزه علمیه قم است که
با آمدن آیت الله حائری از نجف به ایران همراه است.
ایشان به همراه دو تن دیگر از روحانیون، نیز از حکومت رضاشاه ابراز رضایت می کند! که نوشته های پیشین آمده است.
دست کم تا این لحظه این وبلاگ هیچ مدرکی نیافته است که ارتباط نقشه انگلیس برای برپایی حکومت مقتدر در ایران را با آمدن آقای حائری به ایران و تشکیل حوزه علمیه را نشان دهد.
اما برپایی یک کانون تقویت مذهبی خواه ناخواه کمکی بود به نقشه انگلستان برای تقویت حس مذهبی و علائق مذهبی مردم در برابر اندیشه هایی که ممکن بود منافع نفتی انگلیس را به خطر اندازد. برای نمونه شاه جهت سرکوب نیروهای ملی گرایی که بعدن بنام جبهه ملی شناخته شدند، پس از اجازه آقای بروجردی رفراندامی گذاشت تا اختیاراتش را زیاد کند که بنام مجلس موسسان دوم مشهور است:
اینجا هم همدستی نیروهای مذهبی از جمله اخوان المسلمین مصر برای کمک به انگلیس در مورد نفت ایران وجود دارد:
یا هنگامی که شاه از ایران به عراق فرار کرد، علاوه بر مشورت با سفیر انگلیس و امریکا به دیدار آیت الله شهرستانی رفت تا کسب تکلیف کند و ایشان هم راهنمایی لازم را می نماید:
این هم همکاری زاهدی با روحانیت برای حفظ تاج و تخت شاه :
https://t.me/gozaresh1395/4715
نیز استقبال نیروهای اعلیحضرت از نواب صفوی پس از کودتا در زمانی که دکتر مصدق به محاکمه نظامی برده می شود:
پس از سرنگونی مصدق در سال ۱۳۳۲، تنها نیروهای ملی گرا - طرفداران جبهه ملی و مصدق - و نیز حزب توده سرکوب شدند. نواب صفوی نیز بخاطر طرح ترور حسین علا اعدام شد. اما نیروهای مذهبی به شدت به فعالیت های تشکیلاتی و فرهنگی خود افزودند:
تشکیل هیات های موتلفه اسلامی
علاوه بر آن روحانیت به تاسیس مدارسی پرداخت که هدف اصلی اش نوسازی ذهنیت مذهبی نسل تازه پس از سال ۱۳۳۲ بود.
نیروهای مذهبی همانطور که در قانون اساسی آمده بود و نیز در مجلس موسسان دوم بر آن تاکید شده بود، می خواستند شاه برای ترویج مذهب شیعه دیگر اندیشه ها را سرکوب کند و همیشه مواظب بودند بهر راهی شاه را مجبور به این کار کنند. یک نمونه را اینجا می توانید بخوانید:
شاه حتا برای دلجویی از مرجع تقلید آن زمان آیت الله بروجردی که نماینده اش در انتخابات رای نیاورده بود، برای دلجویی از ایشان به قم رفت :
این جریان در کتاب خاطرات آیت الله مهدوی کنی هم آمده است.
با همه ی این احوال بخشی از روحانیت می کوشید تا قدرت را به کسانی منتقل کند که کاملن در خط فقط هدف های روحانیت شیعه باشد. این شخص سرلشگر قرنی بود که پس از جمهوری اسلامی هم اولین رئیس ستاد ارتش جمهوری اسلامی شد. او با حمایت روحانیت کودتایی ترتیب داد، وقتی هم که کودتا کشف شد، با حمایت روحانیت فقط به سه سال زندان محکوم شد:
نمونه ی دیگری از کارهای شاه در جهت خواسته های روحانیت، داستان بنیاد پهلوی است که بخشی از ثروت و در آمدهای آن به امور مذهبی اختصاص یافت:
شاید این پرسش در ذهن مطرح شود که با این وضعیت چرا روحانیت علیه شاه پرچم بر افراشت ؟
هیچ نظری موجود نیست:
ارسال یک نظر