۱۳۹۴ مهر ۲۴, جمعه

ایده ئولژی و نظامی گری ( ۱۱ )



نقشه گشتاسب به کمک موبد موبدان



گشتاسب در جستجوی راهی است تا اسفندیار را دست به سر کند. او مانند همیشه به سراغ مشاور ارشدش ارجاسب می رود. ارجاسب موبد موبدان هم هست. 

سیم روز گشتاسپ آگاه شد
که فرزند جویندهٔ گاه شد

همی در دل اندیشه بفزایدش
همی تاج و تخت آرزو آیدش  

بخواند آن زمان شاه جاماسپ را
همان فال گویان لهراسپ را

گشتاسب از جاماسب می خواهد آینده افراسیاب را پیشگویی کند! 

برفتند با زیجها برکنار
بپرسید شاه از گو اسفندیار
که او را بود زندگانی دراز
نشیند به شادی و آرام و ناز
به سر بر نهد تاج شاهنشهی
برو پای دارد بهی و مهی

جاماسب که سالیان درازی در خدمت پادشاه بوده از نیات او به خوبی آگاه است :
چو بشنید دانای ایران سخن
نگه کرد آن زیجهای کهن
ز دانش بروها پر از تاب کرد
ز تیمار مژگان پر از آب کرد
جاماسب به جای جواب سر راست شروع می کند که بر شمردن کارهای اسفندیار:
….
ز دشمن جهان سربسر پاک کرد
به رزم اندرون نیستش هم نبرد
جهان از بداندیش بی‌بیم کرد
تن اژدها را به دو نیم کرد
اما:
ازاین پس غم او بباید کشید
ازاین پس غم او بباید کشید
بسی شور و تلخی بباید چشید

گشتاسب می گوید روشن تر بگو ، چه پیشگویی می کنی ؟
ورا در جهان هوش بر دست کیست
کزان درد ما را بباید گریست

جاماسب پاسخ می دهد:

بدو گفت جاماسپ کای شهریار
تواین روز را خوار مایه مدار
ورا هوش در زاولستان بود
به دست تهم پور دستان بود

آری سرنوشت آن است که  اسفندیار به دست رستم کشته شود. 
گشتاسب می پرسد:
اگر پادشاهی را به او واگزارم چه  به زابلستان نخواهد رفت؟

که گر من سر تاج شاهنشهی
سپارم بدو تاج و تخت مهی

نبیند بر و بوم زاولستان
نداند کس او را به کاولستان

شود ایمن از گردش روزگار؟
بود اختر نیکش آموزگار؟

پاسخ جاماسب چنین است: از سرنوشت گریزی نیست/

چنین داد پاسخ ستاره شمر
که بر چرخ گردان نیابد گذر

ازین بر شده تیز چنگ اژدها
به مردی و دانش که آمد رها

بباشد همه بودنی بی‌گمان
نجستست ازو مرد دانا زمان

بنا به گفته ی فردوسی که مرد ادب است :

دل شاه زان در پراندیشه شد
سرش را غم و درد هم پیشه شد

بد اندیشه و گردش روزگار
همی بر بدی بودش آموزگار


اما واقعیت نشان می دهد که گشتاسب بهترین راه را یافته است تا از واگذاری سلطنت به اسفندیار خود داری کند: چه بهانه ای بهتر از سرنوشت محتومی که موبد موبدان به عنوان ایده ئولگ  برای اسفندیار پیش بینی کرده است؟

اکنون نقشه ی راه برای اسفندیار تکمیل شده است: فرستاده اسفندیار به  زابل تا رستم را دست بسته به پیشگاه سلطنت بیاورد یا این که کشته شود. 

و البته گشتاسب امیدوار است که پسرش - اسفندیار - از این راه برنگردد و بر اساس پیشگویی جاماسب در این راه کشته شود تا پادشاهی همچنان دردست خودش باقی بماند.

var _gaq = _gaq || []; _gaq.push(['_setAccount', 'UA-20716781-5']); _gaq.push(['_trackPageview']); (function() { var ga = document.createElement('script'); ga.type = 'text/javascript'; ga.async = true; ga.src = ('https:' == document.location.protocol ? 'https://ssl' : 'http://www') + '.google-analytics.com/ga.js'; var s = document.getElementsByTagName('script')[0]; s.parentNode.insertBefore(ga, s); })();