مبانی فقه شیعه ۱ - قرآن
مورد دومی که ایشان مطرح کرده است، اما به نقد آن نپرداخته است موضوع پایه های اصلی فقه شیعه است که عبارتند از:
۱ - قرآن ۲- سنت ۳ - اجماع ۴ - عقل
ایشان دو مورد ۵ - « روایات » و ۶ - « تفسیر » را از قلم انداخته اند که در پایان این نوشتار به آن ها هم می رسیم.
۱ - قرآن
ایشان نوشته اند احکام ثابت و متغیر پایه ی اصلی فقه شیعه است اما همانجا نوشته است:
«
. البته اين كه احكام ثابت كدامند و احكام متغيّر كدام و معيار ثابت و متغير چيست، آراي متفاوتي عرضه شده و ميشود »
یعنی اصل قضیه مورد پرسش است. برای جواب به این پرسش که کدام احکام ثابت و کدام متغیرند خود قرآن بهترین مرجع است که همه ی فقهای مربوطه نظر قرآن در مورد احکامش را فراموش کرده اند. آیه های مربوطه بقرار زیرند:
2 - سوره 6 - انعام – آیه 59
عِندَهُ مَفَاتِحُ الْغَيْبِ لاَ يَعْلَمُهَا إِلاَّ هُوَ وَيَعْلَمُ مَا فِي الْبَرِّ وَالْبَحْرِ وَمَا تَسْقُطُ مِن وَرَقَةٍ إِلاَّ يَعْلَمُهَا وَلاَ حَبَّةٍ فِي ظُلُمَاتِ الأَرْضِ وَلاَ رَطْبٍ وَلاَ يَابِسٍ إِلاَّ فِي كِتَابٍ مُّبِينٍ ﴿۵۹﴾
كليدهاى غيب تنها نزد اوست جز او [كسى] آن را نمىداند و آنچه در خشكى و درياست مىداند و هيچ برگى فرو نمىافتد مگر [اينكه] آن را مىداند و هيچ دانهاى در تاريكيهاى زمين و هيچ تر و خشكى نيست مگر اينكه در كتابى روشن [ثبت] است (۵۹
3 - سوره 12 – یوسف – آیه 2
إِنَّا أَنزَلْنَاهُ قُرْآنًا عَرَبِيًّا لَّعَلَّكُمْ تَعْقِلُونَ ﴿۲
ما آن را قرآنى عربى نازل كرديم باشد كه بينديشيد (۲)
4 – سوره 22 – حج – آیه 16
كَذهَلِكَ أَنزَلْنَاهُ آيَاتٍ بَيِّنَاتٍ وَأَنَّ اللَّهَ يَهْدِي مَن يُرِيدُ ﴿۱۶﴾
و بدين گونه [قرآن] را [به صورت] آياتى روشنگر نازل كرديم و خداست كه هر كه را بخواهد راه مىنمايد (۱۶)
5 - سوره 16 – نحل – آیه 89
يَوْمَ نَبْعَثُ فِي كُلِّ أُمَّةٍ شَهِيدًا عَلَيْهِم مِّنْ أَنفُسِهِمْ وَجِئْنَا بِكَ شَهِيدًا عَلَى هَؤُلاء وَنَزَّلْنَا عَلَيْكَ الْكِتَابَ تِبْيَانًا لِّكُلِّ شَيْءٍ وَهُدًى وَرَحْمَةً وَبُشْرَى لِلْمُسْلِمِينَ ﴿۸۹
و [به ياد آور] روزى را كه در هر امتى گواهى از خودشان برايشان برانگيزيم و تو را [هم] بر اين [امت] گواه آوريم و اين كتاب را كه روشنگر هر چيزى است و براى مسلمانان رهنمود و رحمت و بشارتگرى است بر تو نازل كرديم (۸۹)
6 - سوره 41 – فصلت – آیه 44
لَوْ جَعَلْنَاهُ قُرْآنًا أَعْجَمِيًّا لَّقَالُوا لَوْلَا فُصِّلَتْ آيَاتُهُ أَأَعْجَمِيٌّ وَعَرَبِيٌّ قُلْ هُوَ لِلَّذِينَ آمَنُوا هُدًى وَشِفَاء وَالَّذِينَ لَا يُؤْمِنُونَ فِي آذَانِهِمْ وَقْرٌ وَهُوَ عَلَيْهِمْ عَمًى أُوْلَئِكَ يُنَادَوْنَ مِن مَّكَانٍ بَعِيدٍ ﴿۴۴﴾
اگر [اين كتاب را] قرآنى غير عربى گردانيده بوديم قطعا مىگفتند چرا آيههاى آن روشن بيان نشده كتابى غير عربى و [مخاطب آن] عرب زبان بگواين [كتاب] براى كسانى كه ايمان آوردهاند رهنمود و درمانى است و كسانى كه ايمان نمىآورند در گوشهايشان سنگينى است و قرآن برايشان نامفهوم است و [گويى] آنان را از جايى دور ندا مىدهند (۴۴)
7 – سوره 16 – نحل – آیه 103
وَلَقَدْ نَعْلَمُ أَنَّهُمْ يَقُولُونَ إِنَّمَا يُعَلِّمُهُ بَشَرٌ لِّسَانُ الَّذِي يُلْحِدُونَ إِلَيْهِ أَعْجَمِيٌّ وَهَذَا لِسَانٌ عَرَبِيٌّ مُّبِينٌ ﴿۱۰۳
و نيك مىدانيم كه آنان مىگويند جز اين نيست كه بشرى به او مىآموزد [نه چنين نيست زيرا] زبان كسى كه [اين] نسبت را به او مىدهند غير عربى است و اين [قرآن] به زبان عربى روشن است (۱۰۳)
8 - سوره 26 – شعرا – آیه 198
وَلَوْ نَزَّلْنَاهُ عَلَى بَعْضِ الْأَعْجَمِينَ ﴿۱۹۸﴾
و اگر آن را بر برخى از غير عرب زبانان نازل مىكرديم (۱۹۸)
این آیات روشن می کنند که :
- قرآن به زبان عربی آمده که مردم عربستان بفهمند
- اگر برای مردمی دیگر می آمد، زبان همان مردم را انتخاب می کرد.
- آیات روشن و گویا هستند و نیازی به تفسیر های چپ اندر قیچی ندارند.
- تمام نیازهای مردم عربستان آن موقع با احکام قرآن برآورده می شود. زیرا اگر قرار بود احکامی برای مردمی دیگربا زبانی دیگر بود قرآن به زبان همان مردم می بود.
بنابراین موضوع اصلی این نیست که کدام احکام ثابت و کدام متغیرند بلکه موضوع اصلی این است که این احکام برای جامعه ی عربستان آن موقع بوده است و نه حتا عربستان امروز.
موضوع احکام ثابت و متغیر فقه - که بنا بر نوشته ی ایشان محل اختلاف هم هستند - در واقع دکانی است برای ولایت فقها تا با فتواهای گوناگون بر زندگی مردم - از تولد تا مرگ - مسلط باشند.
به این ترتیب اولین پایه فقه شیعه برای فتواهای فقها توسط خود قرآن زیر سئوال می رود . زیرا ففهای شیعه می خواهند بر مبنای احکامی فتوا صادر کنند که این احکام مربوط به جامعه عربستان ۱۴۰۰ سال پیش بوده است.
ادامه دارد.
———————————————-
مطلب مرتبط :
نگاهی به حقوق بشر و احکام اجتماعی اسلام ( ۱ )
هیچ نظری موجود نیست:
ارسال یک نظر