حقوق نابرابر زن و مرد در قرآن (ج – حجاب )

ج – حجاب

در قران سه  آیه در باره ی حجاب هست که  در مورد زنان است و هیچ سخنی در مورد حجاب مردان نیست. این سه آیه عبارتند از:

 سوره نور: 24 , آیه: 

31

وقل للمومنات يغضضن من ابصارهن ويحفظن فروجهن ولا يبدين زينتهن الا ما ظهر منها وليضربن بخمرهن علي جيوبهن ولا يبدين زينتهن الا لبعولتهن او آبايهن او آباء بعولتهن او ابنايهن او ابناء بعولتهن او اخوانهن او بني اخوانهن او بني اخواتهن او نسايهن او ما ملكت ايمانهن او التابعين غير اولي الاربه من الرجال او الطفل الذين لم يظهروا علي عورات النساء ولا يضربن بارجلهن ليعلم ما يخفين من زينتهن وتوبوا الي الله جميعا ايها المومنون لعلكم تفلحون

و به زنان با ايمان بگو ديدگان خود را [از هر نامحرمى] فرو بندند و پاكدامنى ورزند و زيورهاى خود را آشكار نگردانند مگر آنچه كه طبعا از آن پيداست و بايد روسرى خود را بر سينه خويش [فرو] اندازند و زيورهايشان را جز براى شوهرانشان يا پدرانشان يا پدران شوهرانشان يا پسرانشان يا پسران شوهرانشان يا برادرانشان يا پسران برادرانشان يا پسران خواهرانشان يا زنان [همكيش] خود يا كنيزانشان يا خدمتكاران مرد كه [از زن] بى‏نيازند يا كودكانى كه بر عورتهاى زنان وقوف حاصل نكرده‏اند آشكار نكنند و پاهاى خود را [به گونه‏اى به زمين] نكوبند تا آنچه از زينتشان نهفته مى‏دارند معلوم گردد اى مؤمنان همگى [از مرد و زن] به درگاه خدا توبه كنيد اميد كه رستگار شويد (۳۱)

 سوره نور: 24 , آیه:  60

والقواعد من النساء اللاتي لا يرجون نكاحا فليس عليهن جناح ان يضعن ثيابهن غير متبرجات بزينه وان يستعففن خير لهن والله سميع عليم.

و بر زنان از كار افتاده‏اى كه [ديگر] اميد زناشويى ندارند گناهى نيست كه پوشش خود را كنار نهند [به شرطى كه] زينتى را آشكار نكنند و عفت ورزيدن براى آنها بهتر است و خدا شنواى داناست (۶۰)

                                                                                                                                                      

 سوره: 33 , آیه: 59

يا ايها النبي قل لازواجك وبناتك ونساء المومنين يدنين عليهن من جلابيبهن ذلك ادني ان يعرفن فلا يوذين وكان الله غفورا رحيما

اى پيامبر به زنان و دخترانت و به زنان مؤمنان بگو پوششهاى خود را بر خود فروتر گيرند اين براى آنكه شناخته شوند و مورد آزار قرار نگيرند [به احتياط] نزديكتر است و خدا آمرزنده مهربان است (  ۵۹

این سه آیه چند نکته ی اساسی را روشن کرده اند :

الف – حجاب برای زنان با ایمان  تو صیه شده است؛ زنانی که مسلمانند . بنابراین برای زنان غیر مسلمان لازم نیست که از این دستور پیروی کنند و علمای اسلامی هم در این مورد نمی توانند به قرآن استناد کنند. هر چه هم حدیث و روایات و دلایل عقلی و نقلی بیاورند هیچ ربطی به آیات روشن قرآن ندارد 

.

ب – همانطور که دومین آیه می گوید حجاب برای زنان مومن به اسلام و بارور و نه " از کار افتاده " توصیه شده است. مگر نه این است که زنان کشتزار مردانند؟ زمین بایر که سرپرستی لازم ندارد 

.

نکته ی اول این که در واقع محدود کردن زنان " از کار نیافتاده  " یا  زایا  در حجاب و ارتباطات ( بعدن به  ارتباطات می رسیم ) برای حفظ حدود و ثغور نسل طایفه، خان و خاندان، و دفاع از منافع اقتصادی و اجتماعی آن است و هیچ ربطی به اشعه های عجیب و غریبی که برای موی زن ،از طرف بعضی مفسران ساخته و پرداخته شده، ندارد 

.  

در جوامعی که قبیله ها تحلیل رفته اند، و نظام زمین داری جایش را به سرمایه داده است، دفاع ازمرز خانواده ی بزرگ با تدبیرهایی  مانند حجاب کارایی ندارند. زیرا دوران خانواده ی بزرگ، قبیله و خادن و خانزادگی ورافتاده است و در عمل هم این جریان در زندگی روزمره اجتماعی خودمان دیده می شود. می توانیم رشد کم حجابی را از زمان انقلاب اسلامی در کشورمان تا امروز ببینیم با همه ی سخت گیری های  حکومت و فجایعی که برای خانواده ها درست کرده است 

.

نکته دوم این که  " زنان از کار افتاده " – نا بارور، نازا – فقط شامل پیران نمی شود، فقط شامل زنان یائسه هم نمی شود، بلکه شامل هر زنی است که نازا است؛ چه پیر، چه یائسه و چه جوان نازا 

.

زیرا آیه ی مربوطه سن و سال، یا حالت ویژه ی فزیولژیک ( یائسگی ) تعیین نکرده، بلکه کاملن واضح از " زنان از کار افتاده " یا نازا سخن می گوید که شامل هر زنی نازا در هر سن و سالی و به هر دلیلی می شود 

.

 البته همانطور که آیه  اشاره کرده، عفاف غیر از حجاب است.

پ – سومین نکته ی روشن در این آیات، حجاب امری توصیه شده است، اما برخلاف بسیاری از دستورات  قران که با تهدید به کیفر های سخت همراه است، عمل نکردن به این توصیه هیچ گونه تنبیهی به دنبال ندارد؛ نه خشم خدا را در پی دارد و نه عذاب های آن چنانی در دنیای دیگر و نه  تنبیهی در این دنیا برایش در نظر گرفته نشده است 

.

در پایان هر سه آیه ، نوعی تشویق برای رعایت حجاب آمده است مانند؛ " امید که رستگار شوید "،  "  عفت ورزيدن براى آنها بهتر است " و " خدا آمرزنده مهربان است" .

با چنین گفتاری روشن و بی پرده ای که قرآن در مورد حجاب دارد، معلوم نیست فتواهای شدید و غلیظ در مورد حجاب و تنبیهات شدیدی که در  جوامع اسلامی برایش در نظر گرفته اند، چه ربطی به قرآن دارد 

! 

اما در دموکراسی؛

 

حجاب  امری اختیاری و عفاف نیز یک امر اختیاری و اخلاقی است که بر پایه سنت های اجتماعی شکل گرفته ، و البته با تغییرات اجتماعی ،هر روز کیفیتی تازه از خود نلشان می دهند که مورد پذیرش جامعه ی باز و دموکرات است.