نظارت اجتماعی در قرآن و دموکراسی ( 1/4 )

کارهای پسندیده و نا پسند از نظر قرآن

در گفتار مربوط به نظارت اجتماعی در قرآن و دموکراسی- شروع بحث را اینجا می توانید بخوانید:

http://hafezehtarikhi.blogspot.ca/2012/05/1.html

از آیات مربوط به " امر به معروف و نهی از منکر" چهار بخش مشخص شدند،شامل:

1 – امر و نهی ، که اینجا بررسی شد:

http://hafezehtarikhi.blogspot.ca/2012/05/1.html

2 – آمران و ناهیان، در اینجا:

http://hafezehtarikhi.blogspot.ca/2012_06_01_archive.html

3 – حدود امر و  نهی در قرآن، اینجا:

http://hafezehtarikhi.blogspot.ca/2012/07/3.html

http://hafezehtarikhi.blogspot.ca/2012/07/3_14.html

و اینک بخش اخر که به کارهای پسندیده و ناپسند از نظر قرآن در رابطه با نظارت اجتماعی پرداخته می شود. برای کوتاهی، این بخش به  دو قسمت کارهای پسندیده و ناپسند تقسیم شده اند.

الف – کارهای پسندیده در قرآن

واژه ی " معروف " یا پسندیده – بنا به ترجمه ی آقای فولادوند – در 36 آیه آمده که در زیر می خوانید. افزون بر معنی، موضوع آیه هم با رنگ - بعد از معنی - مشخص شده است که از این وبلاگ است. شماره ای که درکنار بعضی رنگ ها دیده می شوند مربوط به تکرار موضوع در آیه های مختلف است. اینک این شما  واین هم آیه های مربوطه:

1 - سوره: 2 , آیه: 178

يا ايها الذين آمنوا كتب عليكم القصاص في القتلي الحر بالحر والعبد بالعبد والانثي بالانثي فمن عفي له من اخيه شيء فاتباع بالمعروف واداء اليه باحسان ذلك تخفيف من ربكم ورحمه فمن اعتدي بعد ذلك فله عذاب اليم

اى كسانى كه ايمان آورده‏ايد در باره كشتگان بر شما [حق] قصاص مقرر شده آزاد عوض آزاد و بنده عوض بنده و زن عوض زن و هر كس كه از جانب برادر [دينى]اش [يعنى ولى مقتول] چيزى [از حق قصاص] به او گذشت‏شود [بايد از گذشت ولى مقتول] به طور پسنديده پيروى كند و با [رعايت] احسان [خونبها را] به او بپردازد اين [حكم] تخفيف و رحمتى از پروردگار شماست پس هر كس بعد از آن از اندازه درگذرد وى را عذابى دردناك است (۱۷۸)

قصاص

2 - سوره: 2 , آیه: 180

كتب عليكم اذا حضر احدكم الموت ان ترك خيرا الوصيه للوالدين والاقربين بالمعروف حقا علي المتقين

بر شما مقرر شده است كه چون يكى از شما را مرگ فرا رسد اگر مالى بر جاى گذارد براى پدر و مادر و خويشاوندان [خود] به طور پسنديده وصيت كند [اين كار] حقى است بر پرهيزگاران (۱۸۰)

وصیت

3 - سوره: 2 , آیه: 228

والمطلقات يتربصن بانفسهن ثلاثه قروء ولا يحل لهن ان يكتمن ما خلق الله في ارحامهن ان كن يومن بالله واليوم الآخر وبعولتهن احق بردهن في ذلك ان ارادوا اصلاحا ولهن مثل الذي عليهن بالمعروف وللرجال عليهن درجه والله عزيز حكيم

و زنان طلاق داده شده بايد مدت سه پاكى انتظار كشند و اگر به خدا و روز بازپسين ايمان دارند براى آنان روا نيست كه آنچه را خداوند در رحم آنان آفريده پوشيده دارند و شوهرانشان اگر سر آشتى دارند به بازآوردن آنان در اين [مدت] سزاوارترند و مانند همان [وظايفى] كه بر عهده زنان است به طور شايسته به نفع آنان [بر عهده مردان] است و مردان بر آنان درجه برترى دارند و خداوند توانا و حكيم است (۲۲۸)

زنان طلاق داده شده 1

4 - سوره: 2 , آیه: 229

الطلاق مرتان فامساك بمعروف او تسريح باحسان ولا يحل لكم ان تاخذوا مما آتيتموهن شييا الا ان يخافا الا يقيما حدود الله فان خفتم الا يقيما حدود الله فلا جناح عليهما فيما افتدت به تلك حدود الله فلا تعتدوها ومن يتعد حدود الله فاوليك هم الظالمون

طلاق [رجعى] دو بار است پس از آن يا [بايد زن را] بخوبى نگاه داشتن يا بشايستگى آزاد كردن و براى شما روا نيست كه از آنچه به آنان داده‏ايد چيزى بازستانيد مگر آنكه [طرفين] در به پا داشتن حدود خدا بيمناك باشند پس اگر بيم داريد كه آن دو حدود خدا را برپاى نمى‏دارند در آنچه كه [زن براى آزاد كردن خود] فديه دهد گناهى بر ايشان نيست اين ست‏حدود احكام الهى پس از آن تجاوز مكنيد و كسانى كه از حدود احكام الهى تجاوز كنند آنان همان ستمكارانند (۲۲۹)

زنان طلاق داده شده 2

5 - سوره: 2 , آیه: 231

واذا طلقتم النساء فبلغن اجلهن فامسكوهن بمعروف او سرحوهن بمعروف ولا تمسكوهن ضرارا لتعتدوا ومن يفعل ذلك فقد ظلم نفسه ولا تتخذوا آيات الله هزوا واذكروا نعمه الله عليكم وما انزل عليكم من الكتاب والحكمه يعظكم به واتقوا الله واعلموا ان الله بكل شيء عليم

چون آنان را طلاق گفتيد و به پايان عده خويش رسيدند پس بخوبى نگاهشان داريد يا بخوبى آزادشان كنيد و[لى] آنان را براى [آزار و] زيان رساندن [به ايشان] نگاه مداريد تا [به حقوقشان] تعدى كنيد و هر كس چنين كند قطعا بر خود ستم نموده است و آيات خدا را به ريشخند مگيريد و نعمت‏خدا را بر خود و آنچه را كه از كتاب و حكمت بر شما نازل كرده و به [وسيله] آن به شما اندرز مى‏دهد به ياد آوريد و از خدا پروا داشته باشيد و بدانيد كه خدا به هر چيزى داناست (۲۳۱)

زنان طلاق داده شده 3

6 -  سوره: 2 , آیه: 232

واذا طلقتم النساء فبلغن اجلهن فلا تعضلوهن ان ينكحن ازواجهن اذا تراضوا بينهم بالمعروف ذلك يوعظ به من كان منكم يومن بالله واليوم الآخر ذلكم ازكي لكم واطهر والله يعلم وانتم لا تعلمون

و چون زنان را طلاق گفتيد و عده خود را به پايان رساندند آنان را از ازدواج با همسران [سابق] خود چنانچه بخوبى با يكديگر تراضى نمايند جلوگيرى مكنيد هر كس از شما به خدا و روز بازپسين ايمان دارد به اين [دستورها] پند داده مى‏شود [مراعات] اين امر براى شما پربركت‏تر و پاكيزه‏تر است و خدا مى‏داند و شما نمى‏دانيد (۲۳۲)

زنان طلاق داده شده 4

7 - سوره: 2 , آیه: 233

والوالدات يرضعن اولادهن حولين كاملين لمن اراد ان يتم الرضاعه وعلي المولود له رزقهن وكسوتهن بالمعروف لا تكلف نفس الا وسعها لا تضار والده بولدها ولا مولود له بولده وعلي الوارث مثل ذلك فان ارادا فصالا عن تراض منهما وتشاور فلا جناح عليهما وان اردتم ان تسترضعوا اولادكم فلا جناح عليكم اذا سلمتم ما آتيتم بالمعروف واتقوا الله واعلموا ان الله بما تعملون بصير

و مادران [بايد] فرزندان خود را دو سال تمام شير دهند [اين حكم] براى كسى است كه بخواهد دوران شيرخوارگى را تكميل كند و خوراك و پوشاك آنان [=مادران] به طور شايسته بر عهده پدر است هيچ كس جز به قدر وسعش مكلف نمى‏شود هيچ مادرى نبايد به سبب فرزندش زيان ببيند و هيچ پدرى [نيز] نبايد به خاطر فرزندش [ضرر ببيند] و مانند همين [احكام] بر عهده وارث [نيز] هست پس اگر [پدر و مادر] بخواهند با رضايت و صوابديد يكديگر كودك را [زودتر] از شير بازگيرند گناهى بر آن دو نيست و اگر خواستيد براى فرزندان خود دايه بگيريد بر شما گناهى نيست به شرط آنكه چيزى را كه پرداخت آن را به عهده گرفته‏ايد به طور شايسته بپردازيد و از خدا پروا كنيد و بدانيد كه خداوند به آنچه انجام مى‏دهيد بيناست (۲۳۳)

وظایف پدر و مادر نسبت به فرزند

8 - سوره: 2 , آیه: 234

والذين يتوفون منكم ويذرون ازواجا يتربصن بانفسهن اربعه اشهر وعشرا فاذا بلغن اجلهن فلا جناح عليكم فيما فعلن في انفسهن بالمعروف والله بما تعملون خبير

و كسانى از شما كه مى‏ميرند و همسرانى بر جاى مى‏گذارند [همسران] چهار ماه و ده روز انتظار مى‏برند پس هرگاه عده خود را به پايان رساندند در آنچه آنان به نحو پسنديده درباره خود انجام دهند گناهى بر شما نيست و خداوند به آنچه انجام مى‏دهيد آگاه است (۲۳۴)

زنان – وصیت 5

9 - سوره: 2 , آیه: 235

ولا جناح عليكم فيما عرضتم به من خطبه النساء او اكننتم في انفسكم علم الله انكم ستذكرونهن ولكن لا تواعدوهن سرا الا ان تقولوا قولا معروفا ولا تعزموا عقده النكاح حتي يبلغ الكتاب اجله واعلموا ان الله يعلم ما في انفسكم فاحذروه واعلموا ان الله غفور حليم

و در باره آنچه شما به طور سربسته از آنان [در عده وفات] خواستگارى كرده يا [آن را] در دل پوشيده داشته‏ايد بر شما گناهى نيست‏خدا مى‏دانست كه [شما] به زودى به ياد آنان خواهيد افتاد ولى با آنان قول و قرار پنهانى مگذاريد مگر آنكه سخنى پسنديده بگوييد و به عقد زناشويى تصميم مگيريد تا زمان مقرر به سرآيد و بدانيد كه خداوند آنچه را در دل داريد مى‏داند پس از [مخالفت] او بترسيد و بدانيد كه خداوند آمرزنده و بردبار است (۲۳۵)

زنان 6

10 - سوره: 2 , آیه: 236

لا جناح عليكم ان طلقتم النساء ما لم تمسوهن او تفرضوا لهن فريضه ومتعوهن علي الموسع قدره وعلي المقتر قدره متاعا بالمعروف حقا علي المحسنين

اگر زنان را مادامى كه با آنان نزديكى نكرده و بر ايشان مهرى [نيز] معين نكرده‏ايد طلاق گوييد بر شما گناهى نيست و آنان را به طور پسنديده به نوعى بهره‏مند كنيد توانگر به اندازه [توان] خود و تنگدست به اندازه [وسع] خود [اين كارى است] شايسته نيكوكاران (۲۳۶)

زنان 7

11 - سوره: 2 , آیه: 240

والذين يتوفون منكم ويذرون ازواجا وصيه لازواجهم متاعا الي الحول غير اخراج فان خرجن فلا جناح عليكم فيما فعلن في انفسهن من معروف والله عزيز حكيم

و كسانى از شما كه مرگشان فرا مى‏رسد و همسرانى بر جاى مى‏گذارند [بايد] براى همسران خويش وصيت كنند كه آنان را تا يك سال بهره‏مند سازند و [از خانه شوهر] بيرون نكنند پس اگر بيرون بروند در آنچه آنان به طور پسنديده در باره خود انجام دهند گناهى بر شما نيست و خداوند توانا و حكيم است (۲۴۰)

زنان – وصیت 8

12 -  سوره: 2 , آیه: 241

وللمطلقات متاع بالمعروف حقا علي المتقين

و فرض است بر مردان پرهيزگار كه زنان طلاق داده شده را بشايستگى چيزى دهند (۲۴۱)

زنان طلاق داده شده  9

13- سوره: 2 , آیه: 263

قول معروف ومغفره خير من صدقه يتبعها اذي والله غني حليم

گفتارى پسنديده (در برابر نيازمندان‏) و گذشت (از اصرار و تندىِ آنان‏) بهتر از صدقه‏اى است كه آزارى به دنبال آن باشد، و خداوند

بى‏نياز بردبار است‏. (۲۶۳)

خوش خلقی

14 -  سوره: 3 , آیه: 104

ولتكن منكم امه يدعون الي الخير ويامرون بالمعروف وينهون عن المنكر واوليك هم المفلحون

و بايد از ميان شما گروهى [مردم را] به نيكى دعوت كنند و به كار شايسته وادارند و از زشتى بازدارند و آنان همان رستگارانند (۱۰۴)

امر به معروف و نهی از منکر 1

15- سوره: 3 , آیه: 110

كنتم خير امه اخرجت للناس تامرون بالمعروف وتنهون عن المنكر وتومنون بالله ولو آمن اهل الكتاب لكان خيرا لهم منهم المومنون واكثرهم الفاسقون

شما بهترين امتى هستيد كه براى مردم پديدار شده‏ايد به كار پسنديده فرمان مى‏دهيد و از كار ناپسند بازمى‏داريد و به خدا ايمان داريد و اگر اهل كتاب ايمان آورده بودند قطعا برايشان بهتر بود برخى از آنان مؤمنند و[لى] بيشترشان نافرمانند (۱۱۰)

امر به معروف و نهی از منکر 2

16 - سوره: 3 , آیه: 114

يومنون بالله واليوم الآخر ويامرون بالمعروف وينهون عن المنكر ويسارعون في الخيرات واوليك من الصالحين

به خدا و روز قيامت ايمان دارند و به كار پسنديده فرمان مى‏دهند و از كار ناپسند باز مى‏دارند و در كارهاى نيك شتاب مى‏كنند و آنان از شايستگانند (۱۱۴)

امر به معروف  و نهی از منکر 3

17 - سوره: 4 , آیه: 114

لا خير في كثير من نجواهم الا من امر بصدقه او معروف او اصلاح بين الناس ومن يفعل ذلك ابتغاء مرضات الله فسوف نوتيه اجرا عظيما

در بسيارى از رازگوييهاى ايشان خيرى نيست مگر كسى كه [بدين وسيله] به صدقه يا كار پسنديده يا سازشى ميان مردم فرمان دهد و هر كس براى طلب خشنودى خدا چنين كند به زودى او را پاداش بزرگى خواهيم داد (۱۱۴)

سازش بین مردم

18 - سوره: 4 , آیه: 5

ولا توتوا السفهاء اموالكم التي جعل الله لكم قياما و ارزقوهم فيها و اكسوهم و قولوا لهم قولا معروفا

و اموال خود را كه خداوند آن را وسيله قوام [زندگى] شما قرار داده به سفيهان مدهيد و[لى] از [عوايد] آن به ايشان بخورانيد و آنان را پوشاك دهيد و با آنان سخنى پسنديده بگوييد (۵)

سفیهان

19 - سوره: 4 , آیه: 6

وابتلوا اليتامي حتي اذا بلغوا النكاح فان آنستم منهم رشدا فادفعوا اليهم اموالهم ولا تاكلوها اسرافا و بدارا ان يكبروا ومن كان غنيا فليستعفف ومن كان فقيرا فلياكل بالمعروف فاذا دفعتم اليهم اموالهم فاشهدوا عليهم وكفي بالله حسيبا

و يتيمان را بيازماييد تا وقتى به [سن] زناشويى برسند پس اگر در ايشان رشد [فكرى] يافتيد اموالشان را به آنان رد كنيد و آن را [از بيم آنكه مبادا] بزرگ شوند به اسراف و شتاب مخوريد و آن كس كه توانگر است بايد [از گرفتن اجرت سرپرستى] خوددارى ورزد و هر كس تهيدست است بايد مطابق عرف [از آن] بخورد پس هر گاه اموالشان را به آنان رد كرديد بر ايشان گواه بگيريد خداوند حسابرسى را كافى است (۶)

یتیمان

20 - سوره: 4 , آیه: 8

واذا حضر القسمه اولو القربي واليتامي والمساكين فارزقوهم منه وقولوا لهم قولا معروفا

و هر گاه خويشاوندان يتيمان و مستمندان در تقسيم [ارث] حاضر شدند [چيزى] از آن را به ايشان ارزانى داريد و با آنان سخنى پسنديده گوييد (۸)

یتیمان- مستمندان

21 - سوره: 4 , آیه: 19

يا ايها الذين آمنوا لا يحل لكم ان ترثوا النساء كرها ولا تعضلوهن لتذهبوا ببعض ما آتيتموهن الا ان ياتين بفاحشه مبينه و عاشروهن بالمعروف فان كرهتموهن فعسي ان تكرهوا شييا و يجعل الله فيه خيرا كثيرا

ى كسانى كه ايمان آورده‏ايد براى شما حلال نيست كه زنان را به اكراه ارث بريد و آنان را زير فشار مگذاريد تا بخشى از آنچه را به آنان داده‏ايد [از چنگشان به در] بريد مگر آنكه مرتكب زشتكارى آشكارى شوند و با آنها بشايستگى رفتار كنيد و اگر از آنان خوشتان نيامد پس چه بسا چيزى را خوش نمى‏داريد و خدا در آن مصلحت فراوان قرار مى‏دهد (۱۹)

زنان 10

22 - سوره: 4 , آیه: 25

ومن لم يستطع منكم طولا ان ينكح المحصنات المومنات فمما ملكت ايمانكم من فتياتكم المومنات والله اعلم بايمانكم بعضكم من بعض فانكحوهن باذن اهلهن وآتوهن اجورهن بالمعروف محصنات غير مسافحات ولا متخذات اخدان فاذا احصن فان اتين بفاحشه فعليهن نصف ما علي المحصنات من العذاب ذلك لمن خشي العنت منكم وان تصبروا خير لكم والله غفور رحيم

و هر كس از شما از نظر مالى نمى‏تواند زنان [آزاد] پاكدامن با ايمان را به همسرى [خود] درآورد پس با دختران جوانسال با ايمان شما كه مالك آنان هستيد [ازدواج كند] و خدا به ايمان شما داناتر است [همه] از يكديگريد پس آنان را با اجازه خانواده‏شان به همسرى [خود] درآوريد و مهرشان را به طور پسنديده به آنان بدهيد [به شرط آنكه] پاكدامن باشند نه زناكار و دوست‏گيران پنهانى نباشند پس چون به ازدواج [شما] درآمدند اگر مرتكب فحشا شدند پس بر آنان نيمى از عذاب [=مجازات] زنان آزاد است اين [پيشنهاد زناشويى با كنيزان] براى كسى از شماست كه از آلايش گناه بيم دارد و صبر كردن براى شما بهتر است و خداوند آمرزنده مهربان است (۲۵)

زنان 11

23 - سوره: 7 , آیه: 157

                           

الذين يتبعون الرسول النبي الامي الذي يجدونه مكتوبا عندهم في التوراه والانجيل يامرهم بالمعروف وينهاهم عن المنكر ويحل لهم الطيبات ويحرم عليهم الخبايث ويضع عنهم اصرهم والاغلال التي كانت عليهم فالذين آمنوا به وعزروه ونصروه واتبعوا النور الذي انزل معه اوليك هم المفلحون

همانان كه از اين فرستاده پيامبر درس نخوانده كه [نام] او را نزد خود در تورات و انجيل نوشته مى‏يابند پيروى مى‏كنند [همان پيامبرى كه] آنان را به كار پسنديده فرمان مى‏دهد و از كار ناپسند باز مى‏دارد و براى آنان چيزهاى پاكيزه را حلال و چيزهاى ناپاك را بر ايشان حرام مى‏گرداند و از [دوش] آنان قيد و بندهايى را كه بر ايشان بوده است برمى‏دارد پس كسانى كه به او ايمان آوردند و بزرگش داشتند و ياريش كردند و نورى را كه با او نازل شده است پيروى كردند آنان همان رستگارانند (۱۵۷)

پیامبر  امر به معروف و نهی از منکر 4

24 - سوره: 9 , آیه: 67

المنافقون و المنافقات بعضهم من بعض يامرون بالمنكر و ينهون عن المعروف و يقبضون ايديهم نسوا الله فنسيهم ان المنافقين هم الفاسقون

مردان و زنان دو چهره [همانند] يكديگرند به كار ناپسند وامى‏دارند و از كار پسنديده باز مى‏دارند و دستهاى خود را [از انفاق] فرو مى‏بندند خدا را فراموش كردند پس [خدا هم] فراموششان كرد در حقيقت اين منافقانند كه فاسقند (۶۷)

امر به معروف و نهی ازمنکر 5

25 - سوره: 9 , آیه: 71

والمومنون والمومنات بعضهم اولياء بعض يامرون بالمعروف وينهون عن المنكر ويقيمون الصلاه ويوتون الزكاه ويطيعون الله ورسوله اوليك سيرحمهم الله ان الله عزيز حكيم

و مردان و زنان با ايمان دوستان يكديگرند كه به كارهاى پسنديده وا مى‏دارند و از كارهاى ناپسند باز مى‏دارند و نماز را بر پا مى‏كنند و زكات مى‏دهند و از خدا و پيامبرش فرمان مى‏برند آنانند كه خدا به زودى مشمول رحمتشان قرار خواهد داد كه خدا توانا و حكيم است (۷۱)

امر به معروف و نهی از منکر 6

26 - سوره: 9 , آیه: 112

التايبون العابدون الحامدون السايحون الراكعون الساجدون الآمرون بالمعروف والناهون عن المنكر والحافظون لحدود الله وبشر المومنين

[آن مؤمنان] همان توبه‏كنندگان پرستندگان سپاسگزاران روزه‏داران ركوع‏كنندگان سجده‏كنندگان وادارندگان به كارهاى پسنديده بازدارندگان از كارهاى ناپسند و پاسداران مقررات خدايند و مؤمنان را بشارت ده (۱۱۲)

امر به معروف و نهی از منکر7

27 - سوره: 22 , آیه: 41

الذين ان مكناهم في الارض اقاموا الصلاه و آتوا الزكاه و امروا بالمعروف و نهوا عن المنكر و لله عاقبه الامور

همان كسانى كه چون در زمين به آنان توانايى دهيم نماز برپا مى‏دارند و زكات مى‏دهند و به كارهاى پسنديده وامى‏دارند و از كارهاى ناپسند باز مى‏دارند و فرجام همه كارها از آن خداست (۴۱)

امر به معروف و نهی از منکر 8

28 - سوره: 24 , آیه: 53

واقسموا بالله جهد ايمانهم لين امرتهم ليخرجن قل لا تقسموا طاعه معروفه ان الله خبير بما تعملون

و با سوگندهاى سخت‏خود به خدا سوگند ياد كردند كه اگر به آنان فرمان دهى بى شك [براى جهاد] بيرون خواهند آمد بگو سوگند مخوريد اطاعتى پسنديده [بهتر است] كه خدا به آنچه مى‏كنيد داناست (۵۳)

سوگند

29 - سوره: 31 , آیه: 15

وان جاهداك علي ان تشرك بي ما ليس لك به علم فلا تطعهما وصاحبهما في الدنيا معروفا واتبع سبيل من اناب الي ثم الي مرجعكم فانبيكم بما كنتم تعملون

و اگر تو را وادارند تا در باره چيزى كه تو را بدان دانشى نيست به من شرك ورزى از آنان فرمان مبر و[لى] در دنيا به خوبى با آنان معاشرت كن و راه كسى را پيروى كن كه توبه‏كنان به سوى من بازمى‏گردد و [سرانجام] بازگشت‏شما به سوى من است و از [حقيقت] آنچه انجام مى‏داديد شما را با خبر خواهم كرد (۱۵)

پیامبر

30 - سوره: 31 , آیه: 17

يا بني اقم الصلاه وامر بالمعروف وانه عن المنكر واصبر علي ما اصابك ان ذلك من عزم الامور

اى پسرك من نماز را برپا دار و به كار پسنديده وادار و از كار ناپسند باز دار و بر آسيبى كه بر تو وارد آمده است‏شكيبا باش اين [حاكى] از عزم [و اراده تو در] امور است (۱۷)

امر به معروف و نهی از منکر 9

31 - سوره: 33 , آیه: 6

النبي اولي بالمومنين من انفسهم وازواجه امهاتهم واولو الارحام بعضهم اولي ببعض في كتاب الله من المومنين والمهاجرين الا ان تفعلوا الي اوليايكم معروفا كان ذلك في الكتاب مسطورا

پيامبر به مؤمنان از خودشان سزاوارتر [و نزديكتر] است و همسرانش مادران ايشانند و خويشاوندان [طبق] كتاب خدا بعضى [نسبت] به بعضى اولويت دارند [و] بر مؤمنان و مهاجران [مقدمند] مگر آنكه بخواهيد به دوستان [مؤمن] خود [وصيت‏يا] احسانى كنيد و اين در كتاب [خدا] نگاشته شده است (۶)

رابطه ی مومنان با هم

32 - سوره: 33 , آیه: 32

يا نساء النبي لستن كاحد من النساء ان اتقيتن فلا تخضعن بالقول فيطمع الذي في قلبه مرض وقلن قولا معروفا

اى همسران پيامبر شما مانند هيچ يك از زنان [ديگر] نيستيد اگر سر پروا داريد پس به ناز سخن مگوييد تا آنكه در دلش بيمارى است طمع ورزد و گفتارى شايسته گوييد (۳۲)

زنان پیامبر 12

33 -  سوره: 47 , آیه: 21

طاعه وقول معروف فاذا عزم الامر فلو صدقوا الله لكان خيرا لهم

ولى] فرمان‏پذيرى و سخنى شايسته برايشان بهتر است و چون كار به تصميم كشد قطعا خير آنان در اين است كه با خدا راست[دل] باشند (۲۱)

فرمان پذیری

34 - سوره: 60 , آیه: 12

يا ايها النبي اذا جاءك المومنات يبايعنك علي ان لا يشركن بالله شييا ولا يسرقن ولا يزنين ولا يقتلن اولادهن ولا ياتين ببهتان يفترينه بين ايديهن وارجلهن ولا يعصينك في معروف فبايعهن واستغفر لهن الله ان الله غفور رحيم

ى پيامبر چون زنان باايمان نزد تو آيند كه [با اين شرط] با تو بيعت كنند كه چيزى را با خدا شريك نسازند و دزدى نكنند و زنا نكنند و فرزندان خود را نكشند و بچه‏هاى حرامزاده پيش دست و پاى خود را با بهتان [و حيله] به شوهر نبندند و در [كار] نيك از تو نافرمانى نكنند با آنان بيعت كن و از خدا براى آنان آمرزش بخواه زيرا خداوند آمرزنده مهربان است (۱۲)

زنان 13

35 - سوره: 65 , آیه: 2

فاذا بلغن اجلهن فامسكوهن بمعروف او فارقوهن بمعروف واشهدوا ذوي عدل منكم واقيموا الشهاده لله ذلكم يوعظ به من كان يومن بالله واليوم الآخر ومن يتق الله يجعل له مخرجا

پس چون عده آنان به سر رسيد [يا] به شايستگى نگاهشان داريد يا به شايستگى از آنان جدا شويد و دو تن [مرد] عادل را از ميان خود گواه گيريد و گواهى را براى خدا به پا داريد اين است اندرزى كه به آن كس كه به خدا و روز بازپسين ايمان دارد داده مى‏شود و هر كس از خدا پروا كند [خدا] براى او راه بيرون‏شدنى قرار مى‏دهد (۲)

زنان طلاق داده شده 14

36 - سوره: 65 , آیه: 6

اسكنوهن من حيث سكنتم من وجدكم ولا تضاروهن لتضيقوا عليهن وان كن اولات حمل فانفقوا عليهن حتي يضعن حملهن فان ارضعن لكم فآتوهن اجورهن واتمروا بينكم بمعروف وان تعاسرتم فسترضع له اخري

همانجا كه [خود] سكونت داريد به قدر استطاعت‏خويش آنان را جاى دهيد و به آنها آسيب [و زيان] مرسانيد تا عرصه را بر آنان تنگ كنيد و اگر باردارند خرجشان را بدهيد تا وضع حمل كنند و اگر براى شما [بچه] شير مى‏دهند مزدشان را به ايشان بدهيد و به شايستگى ميان خود به مشورت پردازيد و اگر كارتان [در اين مورد] با هم به دشوارى كشيد [زن] ديگرى [بچه را] شير دهد (۶)

زنان 15

کارهای پسندیده ای که در این 36 آیه مشخص شده اند عبارتند از:

الف – 15 آیه راجع به رفتار مردان با زنان است. به زبان ارقام حدود 42% مربوط به رفتار با  زنان و کاهش خشونت مردان با آنان است. البته این دستورات در آن زمان بسیار عالی بوده است اما در امروز که حرف از برابری حقوقی زن و مرد است، کاربردی ندارند.

فکر نکنید که پس قران در آن موقع فمنیست بوده است!. فمنیست تفاوت اساسی  دارد با این دستورات قران خطاب به مردان راجع به کاهش خشونت با زنان.

فمنیسم گسترش و تعمیق دموکراسی است که در همین بحث قرآن و دموکراسی می آید تا تفاوت های بنیادی اش با این دستورات قران خطاب به مردان روشن شود.

ب – 9 آیه راجع به امر به معروف و نهی از منکر است که پیشتر در اینجا آمده:

http://hafezehtarikhi.blogspot.ca/2012/05/1.html

پ – دوازده آیه باقیمانده هم در مورد وصیت، قصاص، خوش اخلاقی، پیامبر، فرمان پذیری و یتیمان است.

و ایا مشکلات و مسایل امروز جوامع همین چند قلم است؟ آیا روشنفکران مذهبی و روحانیون با پشتگرمی چنین دستورات ساده ای که برای جامعه ی عشیره ای عربستان آن روز مطرح شده ،می خواهند مسایل پیچیده و جهانی شونده ی امروز را حل و فصل کنند؟ بی جهت نیست که این گروه از تحصیل کردگان ما با فمنیسم مخالفند، با طرح مسایل حقوقی بجای مسایل اخلاقی مخالفند- عبدالکریم سروش – اینان بجای این که مسایل امروز دنیا را مستقیمن فهم کنند، در پی فهم این مسایل از دیدگاه قران می روند؛ قرآنی که مربوط به 1400 سال پیش و مسایل آن دوران بوده است. یا می خواهند با قبض و بسط شریعت و تفسیرهای عجیب و غریب ثابت کنند که همه ی مسایل امروز دنیا را با تکیه بر قرآن می توان حل و فصل کرد. بی جهت نیست که این آقایان روزی که در قدرت بودند، در همراهی با جمهوری اسلامی در سرکوب های گوناگون نقش معتقدانه ای داشتند.

بی جهت نبود که این آقایان در رشد دیکتاتوری و سرکوب خواسته های مدنی - سیاسی گروه های غیر خودی همراه بودند. زیرا خود را آمران به معروف و ناهیان از منکری می دیدند  و می بینند که از دیدگاه قرآن بهترین مردمانند. این ها نه یک اشتباه سیاسی بلکه بر پایه اعتقادی بنا شده است که می خواست و می خواهد مسایل امروز کشور که هیچ حتا دنیا را از پنجره 1400 سال پیش ببیند. و متاسفانه همچنان بر این طبل می کوبند اما این بار در مخالفت با جمهوری اسلامی!

ایا این مخالفت به مفهوم این است که تغییر بنیادی در دیدگاهشان پیدا شده؟ اینطور به نظر نمی رسد. اگر چنین بود آشکارا جدایی حکومت از دین را مطرح و این کار را با نقد اعتقاد گذشته شان از آمیختگی حاکمیت با ایده ئولژی شروع و بیش از این به هدر دادن نیروهای اجتماعی نپرداخته و تجربه ی تلخ دیگری را تبلیغ نمی کردند؛به امید چنین روزی.