نظارت اجتماعی در قرآن و دموکراسی( 1 )

نظارت اجتماعی یکی دیگر از وجوه اساسی دموکراسی است . این نظارت با استفاده از وسایل ارتباط جمعی - روزنامه، مجله، 

انترنت، تلفن ، ... – توسط افراد، گروه های سیاسی، اجتماعی، فرهنگی، و تحقیقاتی ... انجام می شود.

این نظارت برای اجرای درست قوانین است یا برای بررسی تغییرات اجتماعی و تغییر قوانینی که جوابگوی نیازهای تازه نیستند.

این نظارت متقابل است بین مردم و گروه های گفته شده در بالا و مسئولین کشور. اما این نظارت فقط هنگامی بشکل دعوای حقوقی ظاهر می شود که مدارک ارائه شده قابل تحقیق و بررسی قانونی و حقوق باشند.

وقتی صحبت از نظارت اجتماعی می رسد، روشنفکران مذهبی و مذهبیون روشنفکر که می خواهند همه چیز را به قرآن نسبت دهند و برآمده از آن معرفی کنند، بلافاصله مورد " امر به معروف و نهی از منکر " را پیش می کشند و آن را به عنوان نظارت اجتماعی مطرح می کنند که قرآن بسیار پیشتر از جوامع دموکرات مطرح کرده است.

چنین ادعایی نه مربوط به امروز ، بلکه از زمان طرح مشروطیت آغاز می شود.

برای درک واقعیت این ادعا، قرآن خودش به روشن ترین وجه  موضوع و حدود امر به معروف و نهی از منکر را مطرح می کند. توجه به همه ی آیاتی در این مورد، روشنگر اشتباه و یا خلط مبحث روشنفکران مذهی و مذهبیون روشنفکر است.

مجموع آیاتی که مستقمن امر به معروف و نهی از منکر را  مطرح می کنند،11 تا است. 

1- سوره: 3 , آیه: 104  آل عمران 

ولتكن منكم امه يدعون الي الخير ويامرون بالمعروف وينهون عن المنكر واوليك هم المفلحون

و بايد از ميان شما گروهى [مردم را] به نيكى دعوت كنند و به كار شايسته وادارند و از زشتى بازدارند و آنان همان رستگارانند

2 -  سوره: 3 , آیه: 110  ال عمران  

كنتم خير امه اخرجت للناس تامرون بالمعروف وتنهون عن المنكر وتومنون بالله ولو آمن اهل الكتاب لكان خيرا لهم منهم المومنون واكثرهم الفاسقون

شما بهترين امتى هستيد كه براى مردم پديدار شده‏ايد به كار پسنديده فرمان مى‏دهيد و از كار ناپسند بازمى‏داريد و به خدا ايمان داريد و اگر اهل كتاب ايمان آورده بودند قطعا برايشان بهتر بود برخى از آنان مؤمنند و[لى] بيشترشان نافرمانند (۱۱۰)

 3 - سوره: 3 , آیه: 114 آل عمران  

يومنون بالله واليوم الآخر ويامرون بالمعروف وينهون عن المنكر ويسارعون في الخيرات واوليك من الصالحين

مومنین به خدا و روز قيامت ايمان دارند و به كار پسنديده فرمان مى‏دهند و از كار ناپسند باز مى‏دارند و در كارهاى نيك شتاب مى‏كنند و آنان از شايستگانند

4 - سوره: 7 , آیه: 157 اعراف 

الذين يتبعون الرسول النبي الامي الذي يجدونه مكتوبا عندهم في التوراه والانجيل يامرهم بالمعروف وينهاهم عن المنكر ويحل لهم الطيبات ويحرم عليهم الخبايث ويضع عنهم اصرهم والاغلال التي كانت عليهم فالذين آمنوا به وعزروه ونصروه واتبعوا النور الذي انزل معه اوليك هم المفلحون

همانان كه از اين فرستاده پيامبر درس نخوانده كه [نام] او را نزد خود در تورات و انجيل نوشته مى‏يابند پيروى مى‏كنند [همان پيامبرى كه] آنان را به كار پسنديده فرمان مى‏دهد و از كار ناپسند باز مى‏دارد و براى آنان چيزهاى پاكيزه را حلال و چيزهاى ناپاك را بر ايشان حرام مى‏گرداند و از [دوش] آنان قيد و بندهايى را كه بر ايشان بوده است برمى‏دارد پس كسانى كه به او ايمان آوردند و بزرگش داشتند و ياريش كردند و نورى را كه با او نازل شده است پيروى كردند آنان همان رستگارانند (

5 -  سوره: 9 , آیه: 67  توبه    

المنافقون و المنافقات بعضهم من بعض يامرون بالمنكر و ينهون عن المعروف و يقبضون ايديهم نسوا الله فنسيهم ان المنافقين هم الفاسقون

مردان و زنان دو چهره [همانند] يكديگرند به كار ناپسند وامى‏دارند و از كار پسنديده باز مى‏دارند و دستهاى خود را [از انفاق] فرو مى‏بندند خدا را فراموش كردند پس [خدا هم] فراموششان كرد در حقيقت اين منافقانند كه فاسقند

6 - سوره: 9 , آیه: 71  توبه

والمومنون والمومنات بعضهم اولياء بعض يامرون بالمعروف وينهون عن المنكر ويقيمون الصلاه ويوتون الزكاه ويطيعون الله ورسوله اوليك سيرحمهم الله ان الله عزيز حكيم

و مردان و زنان با ايمان دوستان يكديگرند كه به كارهاى پسنديده وا مى‏دارند و از كارهاى ناپسند باز مى‏دارند و نماز را بر پا مى‏كنند و زكات مى‏دهند و از خدا و پيامبرش فرمان مى‏برند آنانند كه خدا به زودى مشمول رحمتشان قرار خواهد داد كه خدا توانا و

حكيم است

7- سوره: 9 , آیه: 112 توبه

التايبون العابدون الحامدون السايحون الراكعون الساجدون الآمرون بالمعروف والناهون عن المنكر والحافظون لحدود الله وبشر المومنين

[آن مؤمنان] همان توبه‏كنندگان پرستندگان سپاسگزاران روزه‏داران ركوع‏كنندگان سجده‏كنندگان وادارندگان به كارهاى پسنديده بازدارندگان از كارهاى ناپسند و پاسداران مقررات خدايند و مؤمنان را بشارت ده (۱۱۲)

8- سوره: 16 , آیه: 90

ان الله يامر بالعدل والاحسان وايتاء ذي القربي وينهي عن الفحشاء والمنكر والبغي يعظكم لعلكم تذكرون

در حقيقت‏خدا به دادگرى و نيكوكارى و بخشش به خويشاوندان فرمان مى‏دهد و از كار زشت و ناپسند و ستم باز مى‏دارد به شما اندرز مى‏دهد باشد كه پند گيريد (۹۰)

9- سوره: 22 , آیه: 41  حج

الذين ان مكناهم في الارض اقاموا الصلاه و آتوا الزكاه و امروا بالمعروف و نهوا عن المنكر و لله عاقبه الامور

همان كسانى كه چون در زمين به آنان توانايى دهيم نماز برپا مى‏دارند و زكات مى‏دهند و به كارهاى پسنديده وامى‏دارند و از كارهاى ناپسند باز مى‏دارند و فرجام همه كارها از آن خداست (۴۱)

    

10- سوره: 29 , آیه: 45

اتل ما اوحي اليك من الكتاب واقم الصلاه ان الصلاه تنهي عن الفحشاء و المنكر و لذكر الله اكبر والله يعلم ما تصنعون

آنچه از كتاب به سوى تو وحى شده است بخوان و نماز را برپا دار كه نماز از كار زشت و ناپسند باز مى‏دارد و قطعا ياد خدا بالاتر است و خدا مى‏داند چه مى‏كنيد (

11 - سوره: 31 , آیه: 17  لقمان

يا بني اقم الصلاه وامر بالمعروف وانه عن المنكر واصبر علي ما اصابك ان ذلك من عزم الامور

اى پسرك من نماز را برپا دار و به كار پسنديده وادار و از كار ناپسند باز دار و بر آسيبى كه بر تو وارد آمده است‏شكيبا باش اين [حاكى] از عزم [و اراده تو در] امور است (

نکات اساسی روشن در این آیات عبارتند از :

 1 – امر و نهی 

2 -  آمران و ناهیان

3 – حدود امر و نهی

4 – کارهای پسندیده و ناپسند

که در این جا فقط به  موضوع امر و نهی پرداخته و بقیه شان در نوبت های آینده مطرح می شوند.

1 – امر و نهی

اگر دقت کنید، در همه ی آیات از واژه ی "  امر " و " نهی " استفاده شده است و نه از واژه ای به معنای نظارت.

در ترجمه ی آیات ، مترجم - آقای فولادوند - نیز از واژه های " امر" ، " وادار کردن" و " فرمان دادن " استفاده کرده است.

امر و نهی، نظارت اجتماعی نیستند، بلکه فرمان، حکم راندن توسط یک نفر یا یک گروه و وادار کردن مردم به  کار پسندیده   - بازداشتن آنان از کار ناپسند است.

آیا امر و نهی یک نفر یا یک گروه بر دیگر افراد جامعه اسمش " نظارت اجتماعی " است یا حاکمیت  یک گروه بر دیگر مردم؟

نمونه ای  از نظارت اجتماعی را در اینجا می توانید دوباره بخوانید:

http://hafezehtarikhi.blogspot.ca/2012/04/2.html

می بینید که در اولین قدم، چیزی بنام نظارت اجتماعی – به طور روشن و بی ابهام  - نه تنها در قران وجود ندارد، بلکه حرف از حاکمیت و امر و نهی یک گروه بر دیگرمردمان است. و این گروه بهترین امت اند. اما :

در نظارت اجتماعی ، امر و نهی موضوعیت ندارد بلکه تنها توضیح راه های نادرستی است که بعضی ممکن است بروند. و آن کس که باید امر و نهی کند نه افراد یا گروه خاصی، بلکه سیستم های قانونی است که بر پایه قانون به امر و نهی می پردازند. این قونین نیز نه توسط فردی ویژه که توسط نمایندگان همان مردم تدوین شده است . همه ی اینان نه بهترین مردم و نه بدترین مردم اند، بلکه ساز وکاری متقابل دارند که نیازهای فعلی و آینده ی جامعه را برآورده می کنند. 

فقط  با نظارت اجتماعی – و نه امر و نهی توسط گروهی خاص -  است که مردم می توانند از حقوق فردی، انسانی و اجتماعی خود دفاع کنند.


-------------------------------------------------------------
نوشته ی مرتبط با " امر " در قرآن :


قرآن، قانون و دموکراسی 


http://hafezehtarikhi.blogspot.ca/2012/01/blog-post_11.html

فهمیه، مادر سلما

فهیمه اسماعیل بدوی، 26 ساله،  معلم ابتدایی، در 7 اسفند آذر 1384، در حالی که 8 ماهه باردار بوده، به همراه همسرش، علی مطوری زاده دستگیر می شود. علی مطوری زاده، از موسسان حزب وفاق، یک حزب رفرمیست عرب که فعالیتش تا آبان 84 آزاد بود و حتی در انتخابات شورای شهر نیز کاندیدا معرفی کرد، بوده است. یک ماه بعد، دختر آنها، سلما در زندان سپیدار اهواز به دنیا می آید. مقامات قضایی، سه شرط برای آزادی فهیمه مقرر می کنند: 300 میلیون تومان وثیقه بگذارد، از شوهرش به طور غیابی طلاق بگیرد و اسم دخترش را از یک اسم عربی غیرمذهبی، به نام دیگری تغییر دهد. فهیمه شروط را نمی پذیرد و به 15 سال زندان محکوم می شود. علی مطوری زاده، تحت شکنجه های شدید و فشار زیاد به دلیل همسر و نوزاد دختر زندانی اش، اتهام تروریست بودن را می پذیرد و در 28 آذر 1385 اعدام می شود. فهیمه به زندان یاسوج تبعید شده و سلما، که حالا 7 ساله است، تمام این سالها را بدون پدر و مادر سر کرده است.

همه این دردها و رنجها، در سکوت آنها که می دانستند، بی خبری آنها که «نگاه نکردند»، عرب ستیزی فارس ها و رنگین تر بودن خون مرکز نشینان در مقابل شهرستانی ها، خون فارس ها در مقابل عرب ها و خون زندانیان سیاسی «خودمانی» در مقابل آنها که «نمی شناسیم» و «لابد کاری کرده بودند» و … اتفاق افتاده و هنوز هم می افتد.

باید شرمسار باشیم که نمی دانستیم، باید از خودمان بپرسیم: «چرا نگاه نکردم؟!» و حالا که می دانیم، دیگر باید مسئولیت خود را برای دفاع از فهیمه و سایر زندانیان سیاسی عرب، به خصوص زنانی که به دلیل فعالیتهای سیاسی مردان خود گروگان گرفته می شوند به جا بیاوریم. اما سئوال این است: چند نفر از آنها که به «خلیج عرب» نامیدن «خلیج فارس» اعتراض کرده اند، حاضرند برای آزادی فهیمه بیانیه امضا کنند؟!

برای آنها که هنوز هم باورشان نمی شود، لینکهای سه بیانیه مختلف سازمان عفو بین الملل را اینجا می گذارم:

http://www.amnesty.org/en/library/asset/MDE13/059/2006/en/f179e22f-d428-11dd-8743-d305bea2b2c7/mde130592006en.html

http://www.amnesty.org/en/library/asset/MDE13/127/2006/en/91baca29-d3d7-11dd-8743-d305bea2b2c7/mde131272006en.html

http://www.amnesty.org/en/library/asset/MDE13/143/2006/en/e78633e6-d34c-11dd-a329-2f46302a8cc6/mde131432006en.html

نقل از : 

http://shadisadr.wordpress.com/2012/05/02/fahime/

به مناسبت روز کارگر

نگاهی به وضعیت کار از دیدگاه مراجع رسمی

شیوا دولت آبادی تشريح كرد:

عدم نظارت دولت بر كارگاه‌هاي كوچك/ بيكاري والدين از عوامل افزايش كودكان كار است

در سال‌های اخیر با افزایش بحران اقتصادی و بیکاری سرپرست‌هاي خانوداه‌ها شاهد افزايش کودکان کار هستيم/ قانون عدم نظارت بر کارگاه‌های زیر ده نفر یکی از خلاء‌های بزرگ و موثر در افزايش کار کودکان است.

ایلنا: رییس هیات مدیره انجمن حمایت از حقوق کودکان از افزايش كودكان كار به تبع بحران‌هاي اقتصادي سال‌هاي اخير خبر داد.

دكتر شیوا دولت آبادی در گفتگو با خبرنگار ايلنا علت افزایش کودکان کار را بحران‌هاي اقتصادی سالهاي اخير دانست و اظهار داشت: متاسفانه در سال‌های اخیر با افزایش بحران اقتصادی و بیکاری سرپرست‌هاي خانوداه‌ها شاهد افزايش کودکان کار هستيم.

او افزود:‌ این روند در خانواده‌هایی که مشکل اقتصادی پیدا می‌کنند بسیار واضح دیده مي‌شود که كودكان بسيار زودتر از زمان مناسب به جاي پدران و مادران‌شان وارد بازار كار مي‌شوند.

دولت آبادی با اشاره به ماده 191 قانون كار كه تصريح دارد «کارگاههای کوچک کمتر از 10 نفر کارگر را می توان بر حسب مصلحت موقتا از شمول برخی از مقررات قانون کار مستثنی نمود.» تاكيد كرد: قانون عدم نظارت بر کارگاههای زیر ده نفر یکی از خلاء‌های بزرگ و موثر در افزايش کار کودکان است چرا كه با وجود عدم نظارت وزارت كار بر كارگاه‌هاي كوچك هيچ ضمانتي براي استفاده نكردن از نيروي كار كودكان وجود ندارد.

او در ادامه درباره آمار کودکان با زمانده از تحصیل اعلام كرد: حدود 3 میلیون نفر از کودکان دچار ریزش از پایه‌های مختلف تحصیلی شده‌اند.

دولت آبادی این ریزش را به معنای خارج شدن از چرخه تحصیل دانست و افزود: دلایل عمده این خروج تنها مربوط به کار کودکان نیست بلکه در مناطق دور افتاده کشور وقتي در روستايي كه شامل30 خانوار مي‌شود و حتي یک مدرسه راهنمایی در آن روستا وجود ندارد طبيعتا در درجه اول دختران و بعد پسران از چرخه تحصيل خارج می‌شوند.

او با اشاره به تاثیر محرومیت از تحصیل در بازتولید فقر اظهار داشت: یکی از بدیهی ترین و بر حق ترین راههای تحرک اجتماعی در همه جوامع دسترسی به تحصیل و در نتیجه دسترسی به مشاغل حرفه‌ای و آکادمیک برای همه‌ی شهروندان جامعه است.

اين استاد روان‌شناسي ادامه داد: هر گاه کودکان به دلیل اجبار به کار از قرار گرفتن در اين چرخه محروم شوند باز تولید فقر و در جاماندگی طبقاتی بوجود می‌آید چرا كه تحصیل می تواند راهی برای جبران نا برابرهای طبقاتی باشد و خروج از اين چرخه خطر تکرار فقر را در نسل های مختلف بالا می‌برد.

پایان پیام

1391/2/13 - 15:44

کد خبر : 260895 

http://ilna.ir/newsText.aspx?ID=260895

گزارش دیگر:

جدول 6 ساله جمعیت فعال، شاغل و بیکار کشور به میلیون نفر 

نرخ بیکاری                  بیکار       شاغل           فعال                        سال    

 1385                        23.4        20.8         2.6                          11.2

 10.5                         2.5          21           23.5                        1386

 10.4                         2.4          20.5       22.9                        1387

 11.9                         2.8          21           23.8                        1388

 13.5                         3.2          20.6        23.8                        1389

 12.3                         2.8          20.5        23.3                        1390

http://www.mehrnews.com/fa/newsdetail.aspx?NewsID=1590765

البته دراین آمار، بیکاران رسمی دیده می شوند. نه بیکاران غیر رسمی . تقسیم شاغلین در بخش تولید، خدمات و شغل های کاذب  هم نامعلوم است.

بازهم چشم حاکمیت ولایی روشن.

جای اتحادیه های مستقل صنفی هم خالی.

جای آنهایی هم که بخاطر مبارزات صنفی در زندان اند خالی است. یادشان گرامی باد.                                             

نکته ی عجیب  :

طبق مرکز آمار ایران جمعیت فعال کشور - بین 19-65 سال کشور-  در سال 1385  تقریبن حدود 40 میلیون نفر است. شما می توانید رقم مزبور را از جمع سنین 19-65 سال از اینجا استخراج کنید :

http://amar.sci.org.ir

در جدول بالا جمعیت فعال 23.4 میلیون نفر گزارش شده است. یعنی  16.6 میلیون نفر از قلم افتاده اند. اینها را هم باید به حساب بیکاران گذاشت یا مردگان؟